Cumhuriyet Örnek Köyü Kuruluş Öyküsü

ŞAHHÜSEYİNOĞLU KİTAPLARI: 14

Cumhuriyet Örnek Köyü Kuruluş Öyküsü

Malatya-Yeşilyurt ilçesine bağlı Kırlangıç, Onatlı, Doğangeçit, Işıklı ve Oluklu köylerinin Cumhuriyetin 50. yılında (1973) bir araya getirilmesine karar verilir. Beş köy planlı bir biçimde Malatya-adana asfaltı çevresinde yerleştirilir. Yol, su, elektrik, fırın, köy konağı, hamam, değirmen, PTT, telefon, kanalizasyon gibi yapı ve hizmetler gerçekleştirilmiştir. Kitapta köyün yeniden kuruluş öyküsü ve genel olarak incelemesi ele alınmıştır.

www.malatyahaber.com: Malatya İle İlgili İki Kitap: 

“Arguvanlı Ozanlar”- “Cumhuriyet Örnek Köyünün Kuruluş Öyküsü”

2003 yılının Mayıs ve Eylül aylarında Ankara’da yayınlanan, Malatya’nın değişik iki yöresini konu edinen iki kitaptan söz etmek istiyorum. Her iki kitabın yazarı da Malatyalı ve Ankara’da oturuyorlar. Dr. H. Basri Kılıç tarafından hazırlanan “Arguvanlı Ozanlar-I” bir derleme çalışması. H. Nedim Şahhüseyinoğlu tarafından hazırlanan “Cumhuriyet Örnek Köyünün Kuruluş Öyküsü” ise bir inceleme.

Cumhuriyet Örnek Köyünün Kuruluş Öyküsü: Malatya ilinin Yeşilyurt ilçesine bağlı Kırlangıç, Onatlı, Doğangeçit, Işıklı ve oluklu köyleri Cumhuriyetin 50. Yılı anısına bir araya gelerek yeni bir yerleşim birimi oluştururlar; Cumhuriyet örnek Köy. 1930-Onatlı köyü doğumlu, köy enstitülü, sendikacı, araştırmacı-yazar H. Nedim Şahhüseyinoğlu, bu yeni yerleşim birimi ile ilgili çalışmasını “Cumhuriyet Örnek Köyü Kuruluş Öyküsü” adı altında 15. yapıtı olarak yayınladı (Ankara 2003, 272 s.).

Cumhuriyetin 80. Yılı ve Cumhuriyet örnek Köyü halkına adanan kitaba, yazarın oğlu Bülent Şahhüseyinoğlu başta olmak üzere destek verenler olmuş. Yetmişli yılların başında Yeşilyurt’ta kaymakamlık yapan, “Örnek Köy Projesi”ni savunan ve yaşama geçirilmesinde büyük payı olan Tayfur Özşen (Prof. Dr. Mersin Üniversitesi Öğretim Üyesi) önsözde 30 yıl önceki uygulama ile ilgili olarak düşüncelerini dile getirmiş;

“Cumhuriyet Örnek köyü, uygulanması güç olarak kabul edilen bir yöntemin, halk-devlet işbirliği ile gerçekleştirilebileceğinin en somut örneğidir. Kırsal alan kalkınması açısından, her hangi bir doğal afet sonucu ya da bir baraj inşaatı gibi kendi iradeleri dışındaki bir nedenle değil, doğrudan doğruya halkın kendi geleceğini uygarca yaşamak doğrultusunda biçimlendirebilmek için yaptığı örnek bir girişimdir.”

Yazar Şahhüseyinoğlu “Sunu”sunda, kitabın yazılışı ve amacı üzerinde durmuş.

Kitap üç bölümden oluşuyor:

1. Cumhuriyet Örnek Köyünün Ortaya Çıkışı.

a) Cumhuriyet Örnek Köyü Projesi.

b) Projenin Uygulanması.

c) Cumhuriyet Örnek Köyü Tüzel kişilik Kazanıyor.

d) Cumhuriyet Örnek Köyünün Kuruluşuna Katkı Yapanlar.

2. Günümüzde Cumhuriyet Örnek Köyü.

a) Geçmişten Bugüne: Malatya ili Yeşilyurt ilçesi, Balıyan aşireti ve köyü oluşturan beş köy ile ilgili genel bilgiler.

b)Eğitim ve Kültür: Akçadağ Köy enstitüsü, eğitim-öğretim durumu, halk kültürü örnekleri, köyde yetişen ünlüler (Bilim adamları, yazarlar, dedeler v.d.).

c) Ekonomik ve Siyasal Yapı.

3. Malatya, Yeşilyurt ve Cumhuriyet Örnek Köyü ile ilgili haritalar; Eski ve yeni yerleşim birimleri ile ilgili siyah-beyaz ve renkli çok sayıda fotoğraf.

Kaliteli kâğıda basılmış ve ciltli olarak okuruna sunulan kitap, H. Nedim Şahhüseyinoğlu’ndan (Mithatpaşa Cad. 58/15 Kızılay-Ankara; Tel: 0312 419 630 60-61) istenebilir.

“Yenilenen Köy Ballıkaya” adlı çalışmamın 1988 yılında Görüş Gazetesinde yayınlandığı sıralarda Sayın Celal Yalvaç’ın bir sözünü hep anımsarım:

“Her köyden senin gibi kendi köyünü tanıtan bir ya da birkaç kişi çıksaydı, bütün köylerimiz tanıtılırdı.”

İşte, bazı gönüllü kültür dostlarımız bu uğraşının içinde olarak kendi yöreleri ile ilgili güzel çalışmalar yapıyorlar. Bu işin resmi görevlilerinin (Kültür Bakanlığı) ise, son bir yıl içinde herhangi bir çalışma yapmadıklarını belirtelim. İş yine gönüllü kültür çalışanlarına mı kalacak dersiniz? 41

---

41 Süleyman ÖZEROL:  www.malatyahaber.com, 12 Aralık 2003

S. ÖZEROL: Dirençli Eğitimci-Örgütçü ve Araştırmacı Hasan Nedim Şahhüseyinoğlu, Ürün Yay. Ankara 2009, s. 170